کردستان در حصار دیم‌زارها؛ تلاش برای احیای کشاورزی در زمین‌های کم‌آب

خلیج پرس، گروه استان‌ها: در استانی که بخش عمده زمین‌هایش تنها به باران چشم دوخته‌اند، مسئولان جهاد کشاورزی کردستان با ترکیب دانش فنی، تحقیقات علمی و اجرای طرح‌های به‌روز کشاورزی، به دنبال افزایش بهره‌وری و کاهش وابستگی به بارش‌های غیرقابل پیش‌بینی هستند.
کردستان استانی است که کشاورزی در رگ‌های آن جریان دارد، اما این کشاورزی بیش از هر چیز به باران وابسته است و در شرایطی که تغییرات اقلیمی سال‌های اخیر میزان بارندگی‌ها را به شدت کاهش داده، ۸۸ درصد مزارع استان همچنان به‌صورت دیم کشت می‌شود و این یعنی بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی استان در گرو رحمت آسمان قرار گرفته است.
در چنین شرایطی، جهاد کشاورزی استان کردستان با درک حساسیت موضوع، دو رویکرد اساسی را در دستور کار قرار داده است؛ از یک سو توسعه سیستم‌های آبیاری و کاهش وابستگی به کشت دیم و از سوی دیگر، ارتقای بهره‌وری در همین اراضی دیم‌خیز که فعلاً واقعیت غیرقابل انکار کشاورزی استان هستند.
ارتقای بهره‌وری زمین‌های دیم در کردستان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان، در تشریح برنامه‌های این سازمان می‌گوید: شرایط اقلیمی کردستان ایجاب می‌کند که ما هم‌زمان روی چند محور کار کنیم؛ تا زمانی که آبیاری توسعه پیدا کند، باید بهره‌وری زمین‌های دیم را بالا ببریم و از هر قطره باران بیشترین محصول را به دست آوریم.
محمدصالح احمدی بیان کرد: مجموعه اقداماتی نظیر توسعه کشاورزی حفاظتی، کشت مستقیم بدون شخم، حفظ بقایای گیاهی در خاک و اجرای تناوب زراعی در دستور کار قرار گرفته تا با بهبود وضعیت خاک و کاهش فرسایش، عملکرد مزارع دیم افزایش یابد.
وی افزود: در حال حاضر، متوسط برداشت گندم از مزارع دیم استان حدود ۱.۵ تن در هر هکتار است؛ عددی که در برخی مناطق مستعد، با رعایت اصول فنی و استفاده از فناوری‌های نوین، به ۴.۵ تن در هکتار نیز رسیده است.
۸۸ درصد مزارع کردستان همچنان به‌صورت دیم کشت می‌شود و این یعنی بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی در گرو رحمت آسمان است
وی یادآور شد: این تفاوت عملکرد نشان‌دهنده آن است که اگر آموزش‌های لازم به کشاورزان داده شود و تکنیک‌های علمی به‌درستی اجرا گردد، می‌توان تا سه برابر شرایط فعلی بهره‌وری را افزایش داد.
احمدی تأکید می‌کند که هنوز مسیر طولانی در پیش است و پر کردن این شکاف عملکردی به تلاش بیشتر نیاز دارد.
استفاده از بذور اصلاح شده گامی برای بهبود وضعیت موجود
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی کردستان، همچنین به توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، استفاده از بذور اصلاح‌شده و اجرای به‌موقع عملیات زراعی اشاره می‌کند و این اقدامات را گام‌هایی مؤثر در مسیر بهبود وضعیت موجود می‌داند.
وی از همکاری مؤثر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان نیز قدردانی می‌کند و می‌گوید: دستاوردهای علمی این مرکز نقش کلیدی در ارائه راهکارهای عملی و بهبود عملکرد کشاورزی استان داشته است.
کردستان در آستانه یک انتخاب راهبردی قرار دارد؛ یا باید با سرعت بیشتری مسیر توسعه آبیاری را طی کند یا با تکیه بر دانش و تحقیق، کشاورزی دیم خود را پایدارتر و بهره‌ورتر سازد.
آنچه مسلم است، جهاد کشاورزی و مراکز تحقیقاتی این استان عزم خود را برای عبور از چالش‌های موجود جزم کرده‌اند؛ اما تحقق کامل این اهداف، نیازمند همراهی کشاورزان، حمایت‌های ملی و البته استمرار تلاش‌های علمی و عملیاتی خواهد بود.