خلیج پرس؛ گروه استان‌ها: در ۴۵ کیلومتری شرق بیجار، روستایی با پیشینه‌ای چندصدساله در میان کوه‌های سر به فلک کشیده «قازیله» و «دوکوهه» آرمیده که نه‌تنها بخشی از شناسنامه تاریخی گروس، بلکه تابلویی زنده از فرهنگ و هویت مردم این خطه است.
خسروآباد گروس؛ روستایی با معماری سنتی، طبیعتی چشم‌نواز و آثاری تاریخی که بخشی از آن در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده، اما حالا با فرسایش ابنیه، مهاجرت جوانان و کم‌توجهی به ظرفیت‌هایش، در مسیر فراموشی گام برمی‌دارد.
جاذبه‌های تاریخی در سایه غفلت
قدمت روستای خسروآباد به اواخر دوره زندیه و اوایل قاجار بازمی‌گردد. مسجد جامع این روستا که با گنبدهای آجری، ستون‌های سنگی و فضای شبستانی ساخته شده، با شماره ۲۶۰۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
همچنین قلعه قدیمی روستا، مقبره مادر امیرعلایی و بافت معماری سنتی با خانه‌هایی از خشت و گل، بخشی از ذخایر هویتی این روستاست که متأسفانه در سال‌های اخیر به‌دلیل کم‌توجهی نهادهای متولی در حال تخریب است.
بهشت گمشده طبیعت‌گردی خسروآباد
در دامنه کوه‌های هزار لیلی با اقلیمی سرد و معتدل در تابستان، مناظر طبیعی خیره‌کننده‌ای دارد، رودخانه‌ای پرآب از جنوب روستا می‌گذرد و پیرامون آن درختان چنار، صنوبر و سپیدار سر برافراشته‌اند.
مراتع غنی، محل رویش گیاهان دارویی همچون آویشن، شیرین‌بیان، گل گاوزبان و بابونه است و همچنین گونه‌های جانوری چون کبک، بلدرچین، روباه و گرگ در اطراف روستا زیست می‌کنند.
همین ظرفیت‌ها، خسروآباد را به منطقه‌ای مستعد برای توسعه اکوتوریسم تبدیل کرده است.
زندگی مردم و اقتصاد روستا
جمعیت روستا در سرشماری‌های اخیر حدود هزار نفر برآورد شده است، شغل عمده مردم کشاورزی، دامداری و در مواردی قالی‌بافی است.
زمین‌های کشاورزی خسروآباد حاصلخیز بوده و محصولاتی همچون گندم، جو، نخود، یونجه و صیفی‌جاتی چون هندوانه، گوجه‌فرنگی و خیار از مهم‌ترین تولیدات آن هستند و محصولات باغی مانند انگور، زردآلو و سیب نیز در این منطقه تولید می‌شود که بخش قابل توجهی از اقتصاد خانوارها به آن وابسته است.
با این حال، نبود صنایع تبدیلی، خام‌فروشی و نبود بازار مناسب از مهم‌ترین موانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های باغی است.
روایت مردم از ظرفیت‌های نادیده‌گرفته‌شده
عارف سرفرازیان، یکی از اهالی باسابقه خسروآباد، در گفت‌وگو با خبرنگار خلیج پرس با اشاره به ظرفیت‌های این روستا اظهار کرد: محصولات انگور خسروآباد از لحاظ طعم و کیفیت بی‌نظیر است، اما متأسفانه به‌صورت خام‌فروشی عرضه می‌شود.
وی افزود: اگر از این بخش حمایت شود و صنایع فرآوری ایجاد شود، می‌توان اشتغال پایداری برای جوانان ایجاد کرد.
وی ادامه داد: این روستا از لحاظ کشاورزی و باغداری مستعد است و اگر مسئولان به ظرفیت باغی و محصولات مشتق‌شده از انگور مانند شیره، کشمش و سرکه توجه کنند، اقتصاد خانوارها متحول خواهد شد.
در ادامه، تعدادی از بانوان فعال در عرصه تولیدات باغی نیز با اشاره به مشارکت بالای زنان روستا در امور کشاورزی عنوان کردند: اکثر زنان روستا در تولید محصولات باغی فعالیت دارند اما نبود سردخانه، کارگاه‌های بسته‌بندی و بازار فروش باعث شده بسیاری از زحمات‌مان به هدر برود.
یکی از آن‌ها که نمی‌خواهد نامش ذکر شود، می‌گوید: اگر امکاناتی برای فرآوری انگور و مشتقات آن در روستا فراهم شود، هم اشتغال جوان‌ها تضمین می‌شود و هم از خام‌فروشی جلوگیری خواهد شد.
فرصت‌هایی که اگر دیده شوند…
وجود رودخانه دائمی، نزدیکی به سد گلبلاغ، طبیعت خاص، آثار تاریخی ثبت‌شده و مهارت‌های بومی زنان و مردان روستا، نشان می‌دهد که خسروآباد می‌تواند الگویی موفق از توسعه پایدار روستایی باشد.
مرمت آثار تاریخی، احداث خانه بوم‌گردی، تقویت صنایع دستی، راه‌اندازی بازارچه محصولات محلی، و بهبود راه ارتباطی، از جمله اقداماتی است که در صورت اجرای صحیح، می‌تواند مانع مهاجرت جوانان و عامل رونق روستا شود.
روستای خسروآباد گروس، گنجینه‌ای خاموش در دل کوهستان است که اگرچه امروز با کم‌توجهی و فراموشی مواجه شده، اما هنوز هم فرصت‌های درخشانی برای احیا و پیشرفت دارد. توجه مسئولان به این روستا، نه‌تنها حفظ بخشی از هویت تاریخی منطقه، بلکه حرکتی در مسیر توسعه متوازن گروس خواهد بود.
