نسخ خط کردی از همدان به کردستان باید منتقل شود

به گزارش خبرنگار خلیج پرس، معصومه حسنی خونسار عصر سه‌شنبه در نشست تخصصی جایگاه نسخ کردی در مطالعات زبان‌شناسی و حقوق فرهنگی اظهار کرد: در حال حاضر تعدادی کتب نسخ خطی کردی در همدان نگهداری می‌شود و باید این کتاب‌ها به سنندج بازگردانده شود.
وی افزود: درصدیم تا با مطالبه این موضوع از استاندار کردستان زمینه بازگرداندن این کتاب‌ها را پیگیری کنیم.
حسنی‌خونسار تصریح کرد: بازگرداندن نسخ کردی از همدان به کردستان دغدغه همه ما است بنابراین باید به کتابخانه امام خامنه‌ای در سنندج منتقل شود.
سرپرست کتابخانه‌های استان کردستان اضافه کرد: امیدواریم با هم‌افزایی با فعالان عرصه کتاب بتوانیم در راستای ارتقای سرانه مطالعه و فعالیت‌های فرهنگی گام برداریم
وی با بیان اینکه در کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای کتاب‌های نسخ خطی چاپی سربی و سنگی دو سال است که نگهداری می‌شود، اضافه کرد: ۵۴ کتاب خطی ،۳۰۰ کتاب سربی و ۲۰۹ کتاب سنگی در این کتابخانه نگهداری می‌شوند و اگر شرایط مطلوب‌تری برای این کتاب‌ها فراهم شود می‌توان نسخ خطی همدان موجود در همدان را به کردستان منتقل کنیم.
نسخه خطی میراثی مکتوب است
مظهر ادوایی، پژوهشگر تاریخ و نسخ خطی اورامی نیز در این نشست اظهار کرد: نسخه خطی به عنوان دست‌نوشته از چند برگ تا چند صد صفحه را در بر می‌گیرد و در حوزه‌های مختلف است که برای مردم‌شناسان، زبان‌شناسان، باشتان‌شناسان و پژوهشگران دنیایی از اطلاعات را در برمی‌گیرد. وی با بیان اینکه نسخه خطی میراثی مکتوب است، بیان کرد: در سال ۹۷ پژوهشی با زبان هورامی را نوشتم و حدود ۳۰۰ نسخه خطی هورامی را بررسی کردم که این نسخه‌ها در کتابخانه‌های مختلف ایران و خارج از ایران نگهداری می‌شوند.
وی بیان کرد: برای پروژه ثبت جهانی اورامان ۳۰۲ نسخه خطی در قالب ۷ دسته همچون دینی، اشعار، تاریخ و داستان‌نویسی مختلف تهیه و ارائه شد.
ادوایی اضافه کرد: امروز در کتابخانه‌هایی همچون کتابخانه ملی و کتابخانه قدس رضوی کتاب‌های نسخی خطی کردی قرار دارد و همچنین در ۳۰۰ سال پیش نسخه خطی هورامی در حوزه کودکان نوشته شده است اما تاکنون کسی سراغی از آن نگرفته است.
این پژوهشگر کردستانی خاطر نشان کرد: نسخه‌های خطی کُردی متأسفانه متولی ندارد و افراد زیادی هستند که اسناد خطی را خرید و فروش می‌کنند.
اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان دانشگاه کردستان طراحی شد رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان نیز در این نشست اظهار کرد: سال ۹۵ اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان دانشگاه کردستان طراحی شد و این اطلس در سایت دانشگاه کردستان در دسترس است.
یادگار کریمی عنوان کرد: در این طرح در جغرافیای استان کردستان زبان کُردی مرکزی سورانی، اردلانی، کُردی جنوبی و اورامی مورد بررسی قرار گرفته است. وی تنوع زبانی در کشور را بی‌نظیر خواند و گفت: کل کشور آلمان یک زبان دارد اما در کشور خودمان روستا به روستا و شهر به شهر با زبان مختلفی صحبت می‌کنند.
رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان با اشاره به وجود ۱۰۱ واژه و متغیر مختلف در زبان کُردی اعلام کرد: متأسفانه ترندهایی در سطح جامعه به نام یکسان‌سازی زبان کردی وجود دارد که به از بین رفتن زبان کردی منجر می‌شود و وقتی این اتفاق بیفتد ذهنیت منفی به زبان مادری ایجاد می‌شود.
وی افزود: ما یک رسالت تاریخی داریم، به اندازه کافی تیشه به ریشه زبان کُردی زده‌ایم، اینجا متوقف کنیم، دنبال استانداردسازی نباشیم، چراکه خطای بزرگی است و گویش‌های ما از بین خواهد رفت.
عدنان برزنجی نیز از اساتید زبان کردی در این نشست اضافه کرد: نسخه‌های خطی کتاب از استان‌های دیگر باید در سنندج جمع‌آوری شوند.
وی خاطر نشان کرد: کردستان نیازمند پشتیبانی و حمایت است و باید با خدمات فرهنگی به آن کمک شود تا به جایگاه واقعی خود دست یابد.
وی اضافه کرد: در حفظ نسخ خطی چندین نگرانی وجود دارد که بیشتر آنها به خود افراد برمی‌گردد که نتوانسته‌ایم فرهنگ‌های خود را حفظ کرده‌ایم.